ضرورت تربیت کارگزاران در سپهر اخلاق مدیریتِ دینی - نشان تولید

نشان تولید، دین، یک مکتب تربیتی است. مجموعه ای از مولفه هایی که چون در زندگی افراد به تالیف برسد و جریان یابد، فرد را در جایگاهی می نشاند که شایسته عنوان ” مومن” می شود. به تالیف و تجربه شدن مولفه هاست نه صرفا به شعائر و مناسک. کالبد های بی روح زنده نیستند که بخواهند زندگی بخشی کنند. ذات باید از هستی، بخش خود را گرفته باشد تا بتواند به تکثیر آن بپردازد و هستی بخشی کند. با این نگاه است که می توان گفت یکی از چالش‌های مهم در نظام‌های حکومتی اسلامی، شیوه بهره‌گیری از آموزه‌های دینی به عنوان منشور تربیتی مدیران و حاکمان است. تا زمانی که دین صرفاً در قالب مناسک و ظواهر باقی بماند، نمی‌تواند به صورت مؤثر و عملی، رفتار مدیران و تصمیم‌گیران را کنترل و هدایت کند. تا این امر محقق نشود، کنش ها هم دین منشانه نخواهد شد بلکه از دیانت جامه ای برای تنظیم جامعه با منافع خود خواهد دوخت. روشن است که دین باید فراتر از مناسک، به عنوان یک نظام تربیتی کامل و جامع، در شکل‌گیری اخلاق و رفتار مدیران وارد شود تا بتواند تأثیر واقعی و سازنده‌ای در اداره کشور داشته باشد. از این منظر، ضرورت بازنگری جدی در اخلاق مدیریتی نظام اسلامی احساس می‌شود. مدیران قبل از ورود به عرصه قدرت باید تحت تربیت اخلاقی و علمی قرار گرفته باشند تا بتوانند در مواجهه با چالش‌ها و مسئولیت‌های پیچیده، رفتار شایسته و منطبق با ارزش‌های دینی و انسانی از خود نشان دهند. مدیری موفق است که سخن و تصمیماتش بر پایه اطلاعات دقیق، علمی و عالمانه باشد و از دانش و بینش کافی برای اداره امور برخوردار باشد. به گفته های خویش باور عملی داشته باشد. از خوب گویی اراده خوب کرداری داشته باشد اول برای خود و بعد برای همگان. تاکتیکی و گذرا به اخلاق ننگرد بلکه راهبردی نگاه و رفتار خود را تنظیم نماید. با این هندسه است که رفتار ها در مدرسه معرفتی اسلام متخلق و زشتی پیرایی می شود. تکبر به عنوان خُلقی شیطانی جای خود را به تواضع به عنوان اخلاقی انسانی می دهد. این هم در ظاهر و باطن فرد تجلی می نماید چه یکی از مشکلات شایع در برخی مدیران، وجود تکبر پنهان است که گاهی در پوشش تواضع ظاهر می‌شود. چنین مدیری که تنها به حرف‌ها و اندیشه‌های خود اطمینان دارد و دیگران را به حساب نمی‌آورد، تحمل نقد و انتقاد را از دست می‌دهد. این حالت منجر به از بین رفتن ظرفیت ها پیش از شکوفایی می گردو راه را بر رقابت سالم می بندد. حرکت به سمت تخریب مستقیم یا غیرمستقیم رقیبان کج می‌شود. آسیب رفتاری چنین هم به همگان و به ویژه نظام می خورد. برای حفظ جایگاه نظام و سلامت جامعه است که می گوییم، بازنگری در نظام تربیتی مدیران و تأکید بر پرورش اخلاق مدیریتی مبتنی بر تواضع واقعی، پذیرش نقد و تعهد به حقیقت، از ضرورت‌های حیاتی برای پیشرفت و تعالی نظام اسلامی است. این بازنگری باید به گونه‌ای باشد که دین به عنوان راهنمای رفتار در مدیریت، هزاران بار فراتر از شعائر ظاهری، در اعماق وجود مدیران جای گیرد و موجب رشد فردی و سازمانی شود. با مدیرانی متخلق به اخلاق دینی و توانمند شد به شایستگی های حرفه ای است که می توان به سوی قله ها گام برداشت. بی اخلاق های ناتوان -معمولا- سنگ راه هستند. این موانع را باید برداشت. این یک ضرورت است برای جامعه ای که به فرداهای روشن نظر دارد.